بَاب
إِذَا
أَخَّرَ
الْإِمَامُ
الصَّلَاةَ
عَنْ
الْوَقْتِ
10. İmam, Namazı
Vaktinden Sonraya Bırakırsa (Cemaat Ne Yapmalıdır?)
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
حَدَّثَنَا
حَمَّادُ
بْنُ زَيْدٍ
عَنْ أَبِي
عِمْرَانَ
يَعْنِي
الْجَوْنِيَّ
عَنْ عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
الصَّامِتِ
عَنْ أَبِي
ذَرٍّ قَالَ
قَالَ لِي
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَا أَبَا
ذَرٍّ كَيْفَ
أَنْتَ إِذَا
كَانَتْ
عَلَيْكَ
أُمَرَاءُ
يُمِيتُونَ
الصَّلَاةَ
أَوْ قَالَ
يُؤَخِّرُونَ
الصَّلَاةَ
قُلْتُ يَا
رَسُولَ
اللَّهِ
فَمَا تَأْمُرُنِي
قَالَ صَلِّ
الصَّلَاةَ
لِوَقْتِهَا
فَإِنْ
أَدْرَكْتَهَا
مَعَهُمْ فَصَلِّهَا
فَإِنَّهَا
لَكَ
نَافِلَةٌ
Ebu Zer (r.a.)'den
demiştir ki: “Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana; "Ya Eba Zer,
namazı öldüren (geçiren) veya geciktiren emirler sana amir olunca ne
yaparsın?" buyurdu. Ben; "Ne emir buyurursun ya Resulallah? dedim.
"Namazı vaktinde kıl, eğer emirlerle birlikte namaza yetişirsen, yine kıl,
çünkü o senin için nafile olur" buyurdu.
Diğer tahric: Muslim,
mesacid; Tirmizi, mevakit; İbn Mace, ikame; cihad; Nesai, imame; Ahmed b.
Hanbel 409, 455, 459; III, 445, 446, V,168, 169, 314
AÇIKLAMA: Namazı Öldürmek'ten murat, onu te'hir etmek,
canı çıkmış ceset haline getirmektir. Te'hir etmek de namazı efdal vaktinden
sonraya bırakmaktır. Tamamıyle vaktini geçirmek değildir. Çünkü eski ve yeni
emirlerden nakledilen, namazları muhtar vakitlerinden geri bırakmalarıdır. Hiç
biri onu tüm vaktinden sonraya bırakmamıştır.
Hz.
Peygamberin Ebu Zer'e namazı ilk vaktinde kılmasını emretmesi vakte riayet
etmesi, emirlerle birlikte tekrar kılmasını emretmesi de onlara muhalefetten
kaçınması içindir.
Hadisten
anlaşılan, bu namazlardan ilki farz, ikincisi nafiledir.
Malikilerden
meşhur olan görüşe göre, böyle bir kimse ikinci namaza ikisinden herhangi
birini kabul etmeyi Allah'a havale ederek başlar.
Yine
Hadis, namazın tekrarı bakımından ammdır; bütün namazlara şamildir. Hanefiler,
sabahtan sonra güneş doğuncaya kadar, ikindiden sonra da güneş batıncaya kadar
namaz kılmayı men'eden Hadise dayanarak, sabah ve ikindi namazlarını kılan bir
kimsenin, bilahere cemaat olunursa, onlarla tekrar kılamayacağını söylerler.
Bunlara göre akşam namazı bu şekilde iade edilirse, bir rekat daha ilave
edilerek dört rek'ate tamamlanır. Çünkü tekli nafile mekruhtur.
Maliki'ler
ise, akşam namazının aynen tekrar kılınmayacağıNI söylerler.
Bazı Hükümler
1.
İmam bir namazı müstehap olan ilk vaktinden sonraya bırakırsa mükellef, o namazı
tek başına kılmalı,, bilahere imam cemaatle kılarken onlara rastlarsa onlarla
tekrar namaza durmalıdır. Bu ikinci namaz nafiledir. Eğer bu iki ameliyeden
sadece birini yapmayı isterse, fazilet itibariyle hangisinin tercihe şayan
olduğu ihtilaflı ise de muhtar olan, te'hir fazla değilse cemaati beklemesidir.
2.
Fitne çıkmaması için ma'siyet olmamak kaydıyle
emirlere itaat edilmelidir.
3.
Namazı ilk vaktinde kılmak teşvik, geciktirme ise zemmedilmiştir.
4.
Hadis, Resulullahın Peygamberliğine delil olan mu'cizelerdendir. Çünkü Emevi
Halifelerinden itibaren emirler, namazları geciktirmeye başlamışlardır.
Efendimiz bu Hadiseyi önceden haber vermiştir.